Problemen tijdens lactatiefase

Als een nieuw mensje ter wereld komt dan verblijft hij een tijd voor de werkelijke geboorte in de baarmoeder, een omgeving waar het zacht, warm en aangenaam is. Als het goed is, wordt er vol verwachting naar het nieuwe kindje uitgekeken en zijn er voorbereidingen getroffen om de start van dit jonge wezentje zo comfortabel mogelijk te maken. Op deze manier voelt het kindje zich welkom op aarde en in het gezin waar het geboren wordt. Naast eten en drinken is ‘er mogen zijn’ een primaire levensvoorwaarde. We weten allemaal welke gevolgen het kan hebben voor de levensloop van een mens als aan deze voorwaarde niet is voldaan en vaak wordt daarna levenslang getobd met de problemen die hieruit voorkomen.

Bij dieren is dat niet anders en in dit artikel willen we ingaan op de klachten die kunnen ontstaan als zich problemen voordoen in de lactatiefase. Hierbij beperken wij ons tot twee diersoorten: de hond en de kat en beschrijven hoe vanuit homeopathisch perspectief hiernaar gekeken en gehandeld kan worden.

Bij de hond en de kat is de lactatiefase van slechts enkele weken in verhouding tot de mens relatief kort. Een verstoring tijdens deze zeer belangrijke periode heeft grote impact op de ontwikkeling van het jonge dier.
Iedereen die een nest jonge hondjes of katjes heeft zien opgroeien, weet dat na de geboorte de ontwikkeling zich gedurende de volgende paar weken in een hoog tempo voltrekt en dat er per dag groei bij de jonge diertjes valt waar te nemen. Deze groei bestaat echter niet alleen uit toename van gewicht maar ook de fysieke, emotionele en sociale vaardigheden nemen per dag toe. Omdat deze periode maar zo kort is, is er ingeval van een stagnatie niet veel gelegenheid om het ontstane gat te dichten en kunnen de gevolgen fors zijn. Alhoewel de totale omvang hiervan niet meteen helemaal zichtbaar is.

Zowel de hond als de kat worden in een vlies geboren en direct na de bevalling scheurt het moederdier dit los en likt het pasgeboren diertje schoon; hiermee wordt de bloedsomloop en ademhaling geactiveerd. Tevens bijt de moeder de navelstreng door en eet de nageboorte op, waarmee de melkproductie gestimuleerd wordt. Het allereerste wat de pup of kitten nu doet, is het zoeken naar een tepel en het begint vervolgens te drinken. Het is echter niet alleen deze melk die een levensvoorwaarde is voor dit jonge dier. In deze tijd met zijn talloze hoogstaande technische mogelijkheden is het mogelijk om de moedermelk van hond of kat perfect na te maken. Maar moedermelk is meer dan de optelsom van stoffen, die uit de analyse naar voren komt. Het is vooral de aanwezigheid van de moeder zelf en alles wat daarmee samenhangt die er voor zorgt dat er de nodige warmte en veiligheid wordt geboden waarbinnen het jonge diertje mag opgroeien. Daarom wordt moedermelk ook wel ‘vloeibare liefde’ genoemd. Deze liefde is onvoorwaardelijk en vormt de bodem onder het bestaan.

Moederloos

Het is gebleken dat het ontbreken of wegvallen van de moeder in de lactatieperiode cruciale gevolgen kan hebben voor de ontwikkeling van het jonde dier. Dit kan ontstaan door ziekte of overlijden van het moederdier, maar ook doordat de jongen ongewenst zijn en gedumpt worden in bijvoorbeeld een vuilcontainer. In haar praktijk voor Klassieke Homeopathie wordt Hildegard Dijkgraaf regelmatig geconfronteerd met klachten bij honden en katten die het gevolg zijn van problemen vanuit een verstoring tijdens de lactatiefase.

Na verloop van tijd ging zij ontdekken dat er veel overeenkomst zat in de problematiek van deze dieren waarin een essentieel verschil valt waar te nemen tussen de klachten die honden en katten ontwikkelen. Hierop komen we later terug. Dieren die door de moeder zelf zijn verstoten vallen hier niet onder, deze komen ook in haar praktijk voor maar dit is uiteraard een ander probleem. Hierbij is het diertje zelf ziek en wordt daarom verstoten.

In haar praktijk maakt Hildegard gebruik van Lac caninum en Lac felinum, gepotentieerde honden- respectievelijk kattenmelk als er sprake is van klachten die hun oorsprong vinden in een verstoring van de verbinding met de moeder tijdens de lactatiefase. Het interessante is dat beide middelen in de humane homeopathie gebruikt worden op basis van ‘beeld’, dat wil zeggen de symptomen die voortgekomen zijn uit geneesmiddelprovings op mensen. In de homeopathie voor dieren zet Hildegard deze middelen in op indicatie, in dit geval de verstoring in de lactatieperiode van het betreffende dier. In een dergelijke situatie komen de klachten dus niet voort uit het dier zelf, de constitutie. De desbetreffende hond of kat is relatief gezond geboren: de aanleiding voor de klacht ligt buiten het dier.

Moedermelk

Als we kijken naar provings met Lac humanum (Karl-Josef Müller 1995, Farockh J. Master 2002) blijkt er primair het gevoel te bestaan van in de steek gelaten te zijn met daarnaast vervreemding van zichzelf, familie, vrienden en maatschappij. De dromen van Lac humanum lijken sterk op die van Pulsatilla.
Toen Hildegard via een artikel van Jürgen Becker (1996) in contact kwam met Lac humanum had zij onmiddellijk het gevoel op iets moois te stuiten en zij heeft dit middel daarna veelvuldig in mogen zetten in de behandeling van mensen en hier goede resultaten van gezien bij patiënten met als kernthema: zich in de steek gelaten voelen en/of niet welkom zijn op deze aarde. Vaak gaat dit gepaard met ernstige psychische problematiek en/of verslavingsvraagstukken. In de regel begonnen de behandelingen dan eerst met andere middelen. Ondanks verbeteringen op fysiek, functioneel, emotioneel en mentaal niveau bleef de patiënt toch hardnekkig last houden van het basale gevoel hier niet thuis te horen, in de steek gelaten te zijn en bovenal zich niet geliefd te voelen. Het inzetten van Lac humanum bracht dan de nodige diepte in de verdere behandeling op het mentale en emotionele vlak. Niet zelden vertelden patiënten dat ze na inname van Lac humanum het gevoel hadden gedragen te worden of een groot gevoel van gelukzaligheid ervaarden ‘alsof alles goed was’.

De ‘forsaken feelings’ en ‘feeling being abandoned’ zijn rubrieken die Hildegard veel tegenkwam in de casuïstiek bij dieren met verstoringen in de lactatiefase. Het is dus geen wonder dat Pulsatilla met haar thema van afhankelijkheid en aanhankelijkheid een veelvuldig voorkomende remedie was in dergelijke situaties. Toch gaven de geïndiceerde middelen niet altijd het gewenste en vooral blijvende resultaat. De ervaringen met Lac humanum bij mensen heeft zij toen doorgetrokken in de behandeling van dieren onder het motto: als mensenmelk goed is voor mensen dan is hondenmelk goed voor honden en kattenmelk goed voor katten. Het resultaat was veelbelovend! Hierna heeft Hildegard veel dieren op deze manier mogen helpen.

In de praktijk

Vanaf 1998 tot nu heeft Hildegard bij 198 honden en 108 katten Lac caninum respectievelijk Lac felinum toegepast in problematiek waarvan de oorzaak voortkwam uit een verstoring in de lactatiefase. Voor alle duidelijkheid willen we vermelden dat uiteraard bovengenoemde twee middelen niet de enige zijn die ingezet werden, zij vormen echter wel de basis.

Zoals eerder gemeld is er een essentieel verschil in de manier waarop honden en katten klachten ontwikkelen als er sprake is van bovengenoemde problematiek. Ondanks het feit dat het bij beide warmbloedige en levendbarende dieren betreft, zijn het toch twee totaal verschillende diersoorten, ieder met zijn eigen gedragingen. Essentieel hierin is dat honden roedeldieren zijn en katten veel meer solitair leven.
Bij Lac humanum is het thema ‘grenzen’ te herkennen hetzij door grenzeloosheid (denk hierbij aan: verslavingsproblematiek, gevoelens van fragmentatie of het gevoel ‘te open’ te zijn waardoor ‘alles binnenkomt’) of te begrensd zijn waardoor geen connectie ervaren wordt of mogelijk is met de omringende wereld. Ook bij dieren is in de klachten het centrale thema ‘grenzen’ terug te vinden.

Bij honden komt het thema grenzeloosheid tot uitdrukking in hyperactiviteit, overgevoeligheid voor prikkels en angst. Bij katten gaat dit vrijwel altijd gepaard met agressie. Het lijkt erop dat er zich bij hen dan een onvermogen ontwikkelt om zich op sociaal geaccepteerde wijze te gedragen binnen hun leefgemeenschap met mensen en/of andere dieren. Het is net alsof de desbetreffende kat zich nog meer als solitair gaat opstellen en zich door zijn gedrag afscheidt van zijn leefomgeving.

Hoe een behandeling van deze problematiek eruit kan zien wordt helder in de volgende twee casussen over de rode kater Piet en de hond Tommie.

Piet

Diersoort: kat
Geslacht: man
Geboren: 08-03-2009
Castratie: augustus 2009
Klacht: agressie, sproeien en hij plukt zichzelf kaal
Datum 1e consult: 05-03-2014

Kaal plukken: Piet plukt zichzelf kaal sinds zijn tweede jaar. De bergjes van het uitgeplukte haar liggen keurig op een hoopje. Hij heeft geen vaste plukplaats in huis. Het plukken begint op de borst en gaat door naar de flanken. De kale plekken die daardoor ontstaan, zijn niet rood of anderszins afwijkend. Het plukken verergert als hij ’s nachts niet mee naar boven mag. Een maatregel die nodig is, omdat zijn eigenaren soms lange tijden niet aan hun nachtrust toekomen. Piet komt dan om het uur bij hen sabbelen aan uitsluitend het linkeroor. Hier maakt hij nooit een uitzondering op. Hij wisselt man en vrouw hierbij af. Daarnaast loopt hij ’s nachts veel te gillen en te ritselen met propjes papier of plukt aan de onderkant van het bed.

Sproeien: In 2012 na het overlijden van de oudste hond binnen het gezin begon hij ook te sproeien ondanks zijn castratie. Dit stopte tijdelijk na het toedienen van een hormoonpreparaat. Daarna kwam het sproeien in veel heviger vorm terug en begon hij tevens over de overgebleven jongere hond heen te sproeien. Door een homeopathisch therapeut is dit met succes begeleid. Echter, het plukken nam toen een onacceptabele vorm aan. 

Agressie: Piet gaat voor niets en niemand aan de kant. Hij dringt zich op bij visite door vreselijk in de weg te liggen, bijvoorbeeld midden op de kaarttafel en laat zich dan niet wegjagen. Mocht je eventueel het plan hebben hem te verwijderen dan valt hij je echt aan. Met enige regelmaat zijn bezoekers in het verleden op deze manier op de spoedeisende hulp van het plaatselijke ziekenhuis terechtgekomen. Ook de eigenaren zijn al verschillende keren flink de dupe geweest van zijn agressie. Als hij het ergens niet mee eens is, laat hij dat duidelijk merken. Toen de ouders van de eigenaresse tijdens een vakantie als logeeradres voor Piet fungeerden, heeft hij letterlijk het huis gesloopt. Denk hierbij aan de gordijnen, dekbedden, stoelbekleding en serviesgoed. Nadat de eigenaren van Piet een aantal malen een schadeclaim bij hun verzekering hadden ingediend, ten gevolge van het wangedrag van hem, is hij nu van verdere dekking uitgesloten!

Op een dag, toen de eigenaresse in het gips zat en zich moeilijk kon bewegen, begon Piet op een gegeven moment de bloemen uit de vaas te halen en daarna gooide hij met een speels tikje de vaas met water over tafel. Vervolgens mepte hij een aantal bloempotten uit de vensterbank, waarna hij de vitrages begon te slopen. De vrouw schreeuwde haar ontzetting en frustratie eruit. Piet wandelde hierop kalm naar de deur, ging op de drempel zitten en verroerde zich vervolgens lange tijd niet. De vrouw kreeg het na verloop van tijd erg koud, maar durfde hem niet van de drempel af te halen. Op de leeftijd van vijf maanden was hij gecastreerd wegens zijn agressie-problematiek, wat klaarblijkelijk niet geholpen heeft.

Algemeen: In sommige dingen is Piet juist weer heel gemakkelijk: hij gaat bijvoorbeeld los mee uit rijden in de auto of hij loopt einden mee tijdens het uitlaten van de hond. Eigenaardig is dat hij voor alles vaste tijden heeft. Je hoeft maar op de klok te kijken om te weten, waar hij zich op dat moment bevindt en wat hij aan het doen is. Hij heeft een hekel aan vis of visproducten en aan melk of melkproducten. Verder mag hij tijdens de borrel graag een olijfje pikken van de salontafel.

Biografie: Toen Piet drie weken oud was, is hij met vier broertjes en zusjes naar het asiel gebracht, omdat zijn moeder door een ongeluk om het leven was gekomen. Met tien weken is hij geplaatst bij de huidige eigenaar.

Gedragsbeïnvoeding: De eigenaren hebben geprobeerd om zijn agressie te corrigeren met fysieke straf namelijk, een pets op zijn kop. Dit doen katten onderling ook en is een natuurlijke methode, vonden zij. Echter, dit liet hij niet toe en viel de eigenaar vervolgens nog heftiger aan. Het sproeien werd bestraft met de plantenspuit, maar dit had geen enkel effect op Piet. Sterker nog, hij vond de straal prachtig speelgoed!

Analyse en behandeling: Het zichzelf kaalplukken bij katten is een veel voorkomende klacht en kan diverse oorzaken hebben. Bijna nooit is de oorzaak een echte huidklacht, maar vaker kent dit fenomeen een andere oorsprong: stress, hormonen en/of voeding. Uiteraard viel in deze casus het overlijden van de moeder op en daarom is Hildegard gestart met het inzetten van Lac felinum. Doordat de reden van komst geen acute klacht was, zoals bijvoorbeeld een oorontsteking waarbij een onmiddellijke behandeling nodig is op het acute beeld, had ik de gelegenheid rustig te onderzoeken wat bovenstaande insteek van de behandeling zou opleveren. In dit soort situaties zet Hildegard altijd LM-potenties in omdat hiermee de dosering gemakkelijk te regelen is met betrekking tot de gevoeligheid en het reactievermogen van het dier. Je kunt je voorstellen dat bij dit soort patiënten een zogenaamde beginverergering ongewenst is!

Piet reageerde voorbeeldig op deze aanpak. Al na twee weken werd zowel het sproeien als de agressie wat minder en deze vooruitgang heeft zich in de loop van de tijd geleidelijk voortgezet. Het plukken verminderde ook, maar in een langzamer tempo dan de twee andere klachten. Opvallend was ook dat hij na een periode van drie maanden zich opeens wel liet corrigeren zoals boven beschreven. Ook werden de nachten rustiger, tot grote opluchting van zijn eigenaren.
Na een half jaar was het sproeien volledig weg, de agressie veel minder heftig en frequent. Het plukken was sterk verminderd, maar nog niet weg. Hierop heb ik de homeopatische ondersteuning afgerond met een voorschrift op zijn constitutie. Hiermee is het plukken ook definitief gestopt.

Piet is altijd een kater met een sterke eigen wil gebleven. Echter, sindsdien was hij veel beter hanteerbaar en is niemand meer tijdens een kaartavond op de spoedeisende hulp beland.

Tommie

Diersoort: hond
Ras: kruising, middelgroot, slank, fijn gebouwd en kort zacht haar
Geslacht: man
Geboren: 16-5-2014
Klacht: hyperactiviteit, prikkelovergevoelig en emotioneel instabiel
Datum 1e consult: 07-12-2014

Biografie: Tommie is geboren in Spanje. Samen met nog vijf andere pups is hij in een vuilnisbak gevonden. Ze waren hooguit twee dagen oud. De navelstrengetjes waren nog niet eens afgevallen en de oogjes zaten nog dicht. Deze gingen pas acht dagen later open. De pups zijn door de vinder met de fles grootgebracht. Zij heeft de pups twee maanden bij zich in huis gehouden. Daarna zijn ze via een herplaatsingsprogramma naar Nederland gekomen en in een pleeggezin geplaatst. Vervolgens is hij met drie maanden door de huidige eigenaar in het gezin opgenomen. Vrienden van hen hebben een broertje van Tommie; net zoals Tommie is ook dit hondje zeer nerveus, gespannen en over-alert.

Karakter en gedrag: Tommie is vrolijk en enthousiast. Hij is erg leergierig en dol op het leren van kunstjes en zoekspelletjes. Daarnaast is hij snel opgewonden, maar ook bangig en nerveus. Hij drentelt maar heen en weer, klimt overal op en springt er weer vanaf. Hij weet niet van ophouden en kan geen rust vinden. Als hij alleen is, kauwt hij veel stuk. Vooral voorwerpen die nog maar kortgeleden door de eigenaren zijn aangeraakt hebben zijn voorkeur. Hierdoor zijn al enkele afstandsbedieningen van de TV, maar ook pennen en kledingstukken vernield. Ook als hij wel gezelschap heeft maar geen aandacht krijgt, knabbelt hij er lustig op los maar dan minder nadrukkelijk. Hij blaft veel, vooral als hij alleen in de kamer is blaft hij om alles. Dit zijn zowel geluiden dichtbij op straat als in de verste verte. Hij hoort echt alles. Als hij opgewonden is dan is hij niet meer af te leiden, noch met een snoepje noch met een speeltje. Straf werkt al helemaal niet, daar wordt hij alleen maar angstiger van. Tommie gaat graag mee wandelen in het bos. Hij is daar het meest ontspannen. Drukke plekken als het winkelcentrum of straten vol verkeer worden vermeden, omdat hij daar helemaal ‘uit zijn dak’ gaat. Blaffen, piepen maar ook angst is zichtbaar: hij drukt zijn staart dan helemaal tussen zijn benen!
Vreemde mensen vormen geen probleem, hij gedraagt zich dan wel erg onderdanig. In het contact met andere honden is hij blafferig, vooral als hij aan de lijn is. Als hij losloopt, gaat het beter en met bekende honden wil hij wel spelen. Maar ook hierbij is hij is weer snel van zijn stuk gebracht en dan wordt Tommie bangig en blafferig. Daarnaast is Tommie snel ‘uit zijn doen’ bij onverwachte gebeurtenissen of een verandering in het dagritme. Als hij zeker is van zijn zaak is hij zelfstandig, is hij uit zijn doen dan zoekt hij steun. Indien hij helemaal hyper is dan is hij onbereikbaar. Opvallend is dat hij daarnaast buitengewoon snel van stemming kan wisselen. Aanraken vindt hij prettig en vaak is dat de enige manier om contact met hem te krijgen als hij zo gespannen en angstig is.

Gedragstherapie: Tommie is de eerste hond van deze mensen en ze waren dan ook totaal niet voorbereid op een hond met problemen. Al na zes weken hebben ze deskundige begeleiding in de arm genomen en dat heeft ervoor gezorgd dat het niet uit de hand is gelopen. Vooral het vaste dagritme en de bench hebben zeker bijdragen aan de vergroting van de leefbaarheid. Daarnaast wordt er veel met hem gespeeld; vooral het opzoeken van dingen die verstopt zijn, daar is hij gek op. Bovendien versterkt deze vorm van samenwerken de band met de eigenaar, wat Tommie weer meer vertrouwen geeft. De gedragstherapie heeft ervoor kunnen zorgen dat Tommie wat zekerder werd. Daarnaast kwamen de hyperactiviteit en het blaffen meer onder controle. Echter, Tommie zelf veranderde niet. Hij hield last van stemmingswisselingen en bleef in de basis nerveus, onrustig en snel uit zijn doen.

Analyse en behandeling: Wat opvalt, is uiteraard het feit dat hij volledig zonder moeder en zonder echte moedermelk is opgegroeid. Daarnaast is er een enorme grenzeloosheid zichtbaar en merkbaar in al zijn klachten. Door zijn biografie is Hildegard begonnen met het inzetten van Lac caninum. Bij Tommie werd na enkele weken de verbetering zichtbaar. De eigenaar verzuchtte: ‘het lijkt wel of hij eindelijk met zijn vier pootjes op de grond staat’. In de loop van de tijd namen de klachten steeds meer af en werd de belastbaarheid van Tommie groter: hij kon mee naar het winkelcentrum, hij kon beter alleen zijn en hij maakte niets meer stuk. Ook veranderingen in zijn dagritme hadden niet meer die ontregelende invloed. Tot vreugde van de buurt nam ook het overmatig blaffen sterk af. Bovendien stopte hij hiermee als de eigenaren hem dat vroegen. Na een half jaar is Hildegard overgegaan op het voorschrijven op zijn constitutie. In verband met de lengte van dit artikel laten wij de details hierover weg, het gaat om het proces. De grote test kwam toen in het gezin een kindje verwacht werd met alle veranderingen van dien. Tommie heeft het allemaal goed doorstaan. Even was er sprake van een kleine terugval met betrekking tot de onrust en het niet alleen kunnen zijn, maar met een kortdurende homeopathische ondersteuning was hij er zo weer bovenop en dat is zo gebleven.

Tenslotte

In dit artikel hebben wij ervoor gekozen ons te beperken tot de hond en de kat. Echter de ervaringen die Hildegard met dit concept heeft opgedaan beperken zich niet tot deze twee diersoorten alleen. Ook paarden, ezels, geiten, konijnen en dergelijke reageren goed op deze manier van voorschrijven, mits de gepotentieerde melk van de desbetreffende diersoort wordt ingezet.
Telkens blijkt dat het dier weer een bodem onder zijn bestaan krijgt als deze zich niet heeft kunnen ontwikkelen door een gebrek aan moederlijke warmte en omhulling. Opmerkelijk is ook dat eigenaren tijdens de behandeling vaak zeggen: ‘het lijkt wel of hij meer zichzelf geworden is’. En dat klopt. Het is net of er bij het dier door het voorschrijven van een Lac een herinnering wakker gemaakt wordt waardoor hij meer toegang heeft en gebruik kan maken van de informatie die betrekking heeft op de desbetreffende diersoort waartoe hij behoort. Kort samengevat: de hond wordt meer hond en de kat wordt meer kat.

Uiteraard werkt deze methode het beste als het jonge dier op het moment dat de moeder wegvalt of hij gevonden wordt, onmiddellijk de desbetreffende Lac krijgt toegediend, maar het is ook met succes toepasbaar bij oudere dieren die een verstoring in de lactatieperiode hebben gehad. Het voorkomt veel dierenleed.